In deze serie kijk ik terug op beeldend werk wat ik ooit maakte. ‘Ooit’ kan zijn meer dan 20 jaar geleden, gisteren, en alles daar tussenin. Deze aflevering: twee tekeningen met de titel ‘Difficult sheep’ uit 1998. Beiden 70×100 cm op papier. De ene met houtskool, de andere met Oostindische inkt.
In het #BeeldendBlog toon ik zelden zwart/wit werken. Dat heeft een heel eenvoudige reden: kleur is vaak interessanter en aansprekender. Toch nu twee zwart/wit tekeningen. Ook om een eenvoudige reden: ze laten heel mooi zien wat verschillende technieken met hetzelfde beeld doen.
Kudde schapen
Uitgangspunt voor beide tekeningen is een kudde schapen die ik ooit ergens op ‘t Franse platteland tegenkwam. Ik maakte wat schetsen en enkele foto’s van de schapen en besloot de kudde als onderwerp voor een tekening te gebruiken. (Dat ik er vervolgens nog een tekening van zou maken, wist ik toen nog niet.) Grappig genoeg speelt dit in dezelfde tijd als waarin ik bezig was met ‘Eilandjes’, zie BeeldendBlog #15: Eilandjes. In ritmiek en perspectivisch effect zit verwantschap tussen deze tekeningen en de schilderijen met de eilandjes.
In de houtskooltekening zit arcering en het ‘gruis’ van de houtskool. Het maakt de schapen bijna zo wollig als ze zijn, maar dan meer in grijstinten dan wit. De tekening met Oostindische inkt laat iets meer vlakken zien. Dat op zich is logisch: werken met Oostindische inkt geeft een wat schilderachtiger effect, en schilderen is meer meer een techniek die over vlakken en vlakjes gaat, terwijl met tekenen vaak lijnen het uitgangspunt vormen. Door de manier van tekenen is in beide tekeningen de kudde een slag abstracter dan die in het echt is. Het gaat niet meer om individuele schapen, scherp afgetekend, het gaat over de kudde. En zo nu en dan duikt er ineens een herkenbare vorm uit.
‘Difficult Sheep’
Hoe ik aan de titel ben gekomen, is ook nog wel waard te vermelden. Een maat van me vertelde me een keer dat hij op de BBC televisie een programma had gezien waarbij een schaapshond een groepje schapen binnen een omheining moest zien te bewegen. Uiteraard was er gevoelvol, bijna fluisterend commentaar bij, wat deed vermoeden dat er iets heel spannends gaande was of te gebeuren stond. Het spannendst was wel dat de dienstdoende schaapshond grote moeite had de schapen te sturen. Dat was het moment waarop de commentator droogjes had opgemerkt: ‘Well, difficult sheep today.’