In deze serie kijk ik naar een beeldend werk dat ik ooit maakte. ‘Ooit’ kan zijn meer dan twintig jaar geleden, gisteren, of ergens daar tussenin.
Tussen 2007 en 2014 heb ik nauwelijks geschilderd. Hooguit incidenteel in opdracht of voor een speciale gelegenheid. In die tijd had ik mijn aandacht meer verlegd naar het jonge gezinsleven en naar muziektheater. Dus ergens moest er iets ‘on hold’.
Terug naar schilderen
In 2014 kwam tijdens een boekbespreking (‘Persoonlijk Leiderschap’, van Srikumar Rao) de vraag recht in m’n gezicht: ‘Als je NU iets zou gaan doen waar je blij van wordt, wat zou dat dan zijn?’ Het antwoord was ‘schilderen’, en het eerst geschilderde antwoord was dit doek: ‘Synchronizität – Traumdeutung’ (acrylverf, 63x89cm, 2014). Kort daarvoor had ik het boek ‘Synchroniciteit’ van Carl Jung gelezen en ik was gegrepen door de bijzondere inzichten van deze wijze man. Dit doek is een ode aan de beroemde Zwitserse psychiater.
Synchronizität – Traumdeutung (acrylverf, 63x89cm, 2014)
Dendrieten
We zien in de verte de Zwitserse Alpen. Een vrouw lijkt te zweven in overgave. Is dit dromenland, zijn dit beelden van het onderbewustzijn? Over het hele doek heen slingeren dendrieten, de vertakte uitlopers van zenuwcellen (neuronen). Die vertakkingen raken rechts in beeld aan een sloep. Is die sloep een droombeeld? Het paarsgroene golvende landschap lijken heuvels met bossen, maar het zouden ook golven kunnen zijn waarop de sloep en de vrouw drijven. En als beeld op het beeld, in keurige orde, zien we negen goudkleurige scarabeeën.
Scarabee
Waarom die gouden scarabee? Jung had eens een patiënte, die niet bevattelijk was voor de therapie. Op een dag vertelde ze over een droom waarin een gouden scarabee voorkwam. Op hetzelfde moment tikte er iets tegen het raam van de behandelkamer. Jung opende het raam en een gouden kever vloog naar binnen. Een beestje dat in Zwitserland niet of nauwelijks voorkomt! Deze gebeurtenis maakte zoveel indruk op de vrouw, dat ze alsnog ontvankelijk raakte voor de therapie. Voor Jung was het een prachtig voorbeeld voor de uitleg van een fenomeen dat hij ‘synchroniciteit’ noemde: een ‘toevallige’ samenloop van betekenisvolle uiterlijke en innerlijke gebeurtenissen die niet causaal verklaarbaar zijn.